3 veelvoorkomende kippenziekten en wat te doen

Het goed schoon houden van het kippenhok en het voeren van een gezond dieet helpt bij het voorkomen van kippenziekten. Daarnaast is het belangrijk om symptomen van kippenziekten te kunnen herkennen, zodat je direct kunt ingrijpen als je toch met een of meerdere zieke kippen geconfronteerd wordt. Hieronder beschrijven we 3 veelvoorkomende kippenziekten en wat je hieraan kunt doen.

3 veelvoorkomende kippenziekten – en wat je eraan kunt doen 

1. Bloedluis

Bloedluizen zijn eigenlijk geen luizen maar mijten. Deze bruine beestjes zijn slechts een halve millimeter groot en verbergen zich overdag in de naden en kieren van het kippenhok. ’s Nachts komen ze tevoorschijn om zich tegoed te doen aan het bloed van de kippen; als ze gedronken hebben zijn ze rood van kleur. Bloedluizen kunnen ook andere ziekten overbrengen, dus het is belangrijk om preventieve maatregelen te nemen. De mijten planten zich vooral voort bij temperaturen tussen de 25 en 37^oC. De kans op een plaag is dan ook het grootst tijdens de warmere zomerdagen. Ze houden van donkere, vochtige en warme plekken waar ze zich goed kunnen verstoppen. Zorg dat je het kippenhok wekelijks grondig schoonmaakt, dan reduceer je het risico al aanzienlijk. Met een kunststof kippenhok zul je over het algemeen minder snel last krijgen van bloedluis, omdat ze hier minder verstopplekjes hebben en kunststof sowieso makkelijker schoon te houden is. Het is ook belangrijk om de juiste bodembedekking te gebruiken; liever geen zaagsel, stro of hooi. Tabak stro is het beste, omdat bloedluizen niet van de geur houden.

Wat zijn de symptomen van bloedluis?

Heb je ondanks je voorzorgsmaatregelen toch het vermoeden dat er sprake is van bloedluis? Pas wanneer er sprake is van een ware plaag, zal je zien dat de kippen door het herhaaldelijke bloedverlies over een langere periode vermoeid en bleek beginnen te worden. Als er niets aan gedaan wordt, kunnen ze zelfs sterven als gevolg van bloedarmoede. Dit wil je natuurlijk voor zijn!

Hoewel de beet van een bloedluis wel jeukt bij een kip, zijn de symptomen vaak niet meteen merkbaar. Het eerste dat je kunt doen is het verenkleed van je kippen controleren. De bloedluizen zijn met het blote oog waar te nemen, maar bij kippen met een donkerder verenkleed zijn ze soms wat lastiger te spotten. Als je kippen (nog) niet tam zijn of je twijfelt, dan kun je voor de zekerheid een bloedluis test uitvoeren.

Wat te doen bij bloedluis?

Als je constateert dat er inderdaad sprake is van bloedluis, is het zaak om de kippen apart te zetten en het hele kippenhok grondig te reinigen en te ontsmetten. Dit werkt het beste met een stoomreiniger; een watertemperatuur van 70^oC is vereist om de bloedluizen te doden. Je kunt eventueel ook gebruik maken van een verfstrip föhn om de bloedluizen uit de naden en kieren te ‘branden’.

Er zijn nog een aantal aanvullende maatregelen die je kunt nemen om te voorkomen dat de bloedluizen terugkeren. Zo kun je de bodembedekking vermengen met diatomeeënaarde. Dit is een natuurlijk product in poedervorm, gemaakt van gemalen kiezelwieren, waar bloedluizen niet goed tegen kunnen. Er zijn ook roofmijten verkrijgbaar die je los kunt laten in het kippenhok; dit zijn natuurlijke vijanden van de bloedluizen en ze laten je kippen met rust. Verder zijn er speciale voedingssupplementen voor kippen verkrijgbaar. Deze bevatten ingrediënten zoals citroengras of kruidnagel, waardoor de bloedluizen de kippen niet meer aantrekkelijk vinden. Hoewel we niet zeker weten of deze voedingssupplementen daadwerkelijk effectief zijn, kan het in elk geval geen kwaad voor je kippen.

2. Coccidiose

Coccidiose is een darmaandoening die veroorzaakt wordt door een parasiet. Het komt niet alleen voor bij pluimvee, maar ook bij andere warmbloedige dieren zoals katten en honden. Ook mensen kunnen coccidiose krijgen, maar de parasieten die de ziekte veroorzaken zijn bijna allemaal soortspecifiek. Dat betekent dat als je kippen coccidiose hebben, dit geen risico vormt voor jou of je andere dieren. De enige uitzondering is de Toxoplasma gondii parasiet, die toxoplasmose veroorzaakt – hierbij is wel een risico op besmetting van mensen en andere diersoorten.

Wat zijn de symptomen van coccidiose?

Coccidiose bij kippen is te herkennen aan een verminderde eetlust, vermagering en diarree, waar vaak sporen van bloed en slijm tussen zitten. Als gevolg van bloedarmoede en ijzertekort kunnen de kippen er vermoeid en bleek uitzien. Bij vermoedens van coccidiose kun je een monster van de uitwerpselen naar de dierenarts brengen, die het kan laten testen.

Wat te doen bij coccidiose?

Indien uit de test blijkt dat er inderdaad sprake is van coccidiose, moet je vanwege de hoge besmettelijkheid al je kippen behandelen. Dit kun je doen met een middel dat Baycox heet. Bij pluimvee wordt dit middel doorgaans in vloeibare vorm verstrekt, zodat het met drinkwater vermengd kan worden. De eieren van de kippen die Baycox krijgen kun je overigens beter niet eten. We raden aan om na het beëindigen van de kuur minimaal drie weken te wachten – daarna kun je ze met een gerust hart weer voor consumptie gebruiken.

3. Kippensnot

Kippensnot is een veelvoorkomende besmettelijke kippenziekte die wordt veroorzaakt door een bacterie.

Wat zijn de symptomen van kippensnot?

De meest voorkomende symptomen van kippensnot zijn:

• Vocht rond de neusgaten;
• Ontstoken ogen;
• Niezen;
• Bemoeilijkte ademhaling (rochelen).

Wat te doen bij kippensnot?

Als een of meer van je kippen symptomen van kippensnot hebben, is het zaak om deze direct apart te zetten, zodat ze de andere kippen niet kunnen besmetten. Zorg er ook voor dat je na elk contact met de besmette kip je handen ontsmet, want je kunt de bacterie zelf ook overbrengen op de gezonde kippen. Om de besmette kippen te behandelen kun je het beste gebruik maken van Super Ornithosemix. Dit is een antibioticum dat je door het drinkwater moet roeren. Er zijn ook orale antibiotica pillen verkrijgbaar. Ontstoken ogen kun je insmeren met Cafzalf, dat eveneens bij de dierenarts verkrijgbaar is. Pas als de besmette kippen geen symptomen meer hebben, kun je ze weer bij de rest terugzetten. Ook voor kippen die antibiotica krijgen geldt dat je minimaal drie weken moet wachten voordat je de eieren weer eet.